Cryptobros

Geschreven door Robin Boers en Sean Ham.

Inleiding

Dit is een verslag dat wij (Sean en Robin) hebben geschreven voor de vierde en (hopelijk) laatste PO van maatschappijleer. We gaan hierin een kijkje nemen in de wereld van cryptobros: mensen die erg invested zijn in cryptocurrencies zoals Bitcoin of Ethereum, en denken dat de blockchain helemaal de toekomst is–ze zijn namelijk het bankenstelsel aan het revolutioneren!–en dit vaak op een vrij, uhm.. agressieve manier uiten. Have Fun Staying Poor!

We vonden deze subcultuur interessant om een aantal redenen. Ten eerste zijn NFTs en blockchains een tijd lang heel erg in het nieuws geweest. Er ontstond, schijnbaar uit het niets, een gigantische hypebubbel rondom het kopen van zogenoemde NFTs.

Voor het geval je er niet mee bekend bent: NFT staat voor Non-Fungible Token. Het is een uniek eigendomsbewijs van iets, waarbij dat iets alles kan zijn, maar in de meeste gevallen een link naar een afbeelding is.

Het is boeiend om te kijken hoe en waarom deze bubbel ontstaan is, en waarom we nu eigenlijk niets meer horen over die “revolutionaire” blockchain. Daarnaast is het interessant om een kijkje te nemen naar de motivaties van de cryptobros—wie zijn ze en waarom promoten ze de blockchain zo? Geloven ze zelf in de belofte van crypto, of proberen ze enkel anderen te scammen voor financieel gewin?

Wat ook noteworthy is, is dat je veel parallellen kan trekken tussen de NFT-bubbel en de gigantische hype die momenteel op zogenoemde AI berust (ik zou het zelf “toegepaste functiebenadering” noemen; dan klinkt het ineens een stuk minder futuristisch). Om dat volledig te behandelen is waarschijnlijk een beetje out-of-scope voor deze al-veel-te-lange praktische opdracht, maar is zeker een reden dat we deze subcultuur hebben gekozen.

We hopen dat je veel plezier beleeft aan het lezen van deze essay. Crypto kan nogal een ingewikkeld onderwerp zijn, maar we hebben geprobeerd alles zo duidelijk mogelijk uit te leggen. Veel plezier!

Vooroordelen

Robin

Persoonlijk zie ik als ik aan cryptobros denk drie stereotype mensen voor me:

Persoonlijk vind ik cryptobros ofwel domme sukkels, als ze niet doorhebben dat het in feite een gigantische scam is, of, als ze dit wel doorhebben, en willens en wetens anderen blijven uitbuiten uit pure hebzucht, vieze smeerlappen.

Sean

Ik denk dat er een paar varianten van zijn. Allemaal lijken mij een beetje… vreemd… Om het netjes-ish te zeggen. Ik weet persoonlijk niet veel over investeren, maar ik weet wel dat, zelfs hoe riskant normaal investeren is, investeren in crypto veel en veel riskanter is.

Je hebt:

Er zullen ongetwijfeld meer vooroordelen tegen cryptobros te bedenken zijn, maar dit is waar wij de groep het meest mee associëren.

Introductie van Bitcoin

Je kan het ontstaan van de cryptobeweging terugleiden tot de financiële crisis van 2008, veroorzaakt door een nogal ernstige “oepsie!” van een aantal grote banken in de Verenigde Staten, die druk bezig waren met “innoveren”.

Kort samengevat was het probleem dat voor banken, die traditioneel gezien hypotheken verstrekken, begonnen die hypotheken te bundelen in pakketten om te verhandelen met andere financiële instellingen. Deze pakketten werden gezien als veilige en betrouwbare investeringen, aangezien de meeste banken niet zo snel een hypotheek verstrekken aan zomaar iedereen, omdat het nogal een risico is om tonnen geld uit te lenen, die over decennia worden afbetaald.

Het punt was dat een “slechte” hypotheek (verstrekt aan iemand die hoogst waarschijnlijk de middelen niet heeft hem af te betalen) voor de bank meer waard was als onderdeel van een pakket dat kon worden doorverkocht dan een losstaande “goede” hypotheek. Hierdoor was er voor de bank een incentive om zo veel mogelijk hypotheken te verkopen, ongeacht de betrouwbaarheid.

Combineer dit met het feit dat de huizenprijzen in Amerika verschrikkelijk aan inflatie onderhevig waren, veroorzaakt door kunstmatige vraag naar huizen gecreëerd door investeerders, en er ontstond een bubbel. Wel een soort bubbel gevuld met waterstof, die bij het poppen zo’n explosie maakte dat hij het volledige financiële stelsel met zich mee naar de grond bracht. Want nadat de huizenprijs crashte, verloren duizenden mensen de mogelijkheid om hun huis te verkopen en daarmee hun hypotheek af te betalen. Een hypotheek die ze zich in de eerste plaats al niet konden veroorloven, maar toch verstrekt kregen van de bank. Al die zogenaamd “betrouwbare” pakketten die door financiële instellingen werden verhandeld bleken gebaseerd te zijn op gebakken lucht.

Dit is de context waarin Bitcoin, de eerste cryptocurrency, ontworpen werd. Mensen voelden zich verraden door gigantische en schijnbaar onschendbare centrale banken die uit pure hebzucht de internationale economie hadden ontwricht.

Bitcoin zou een nieuw financieel tijdperk inluiden met een decentraal beheerde digitale munteenheid, gebaseerd op de blockchaintechnologie. Maar hoe werkt die blockchain nou precies?

Als je alle ingewikkelde technische aspecten wegstript en houd je het volgende concept over. Een blockchain is een lijst–een chain–, van gegevens: blokken met een uniek ID, dat gebaseerd is op de inhoud van het vorige blok. Hiervoor wordt een stukje ingewikkelde wiskunde gebruikt, dat we cryptografie noemen (de oorsprong van de term crypto). De blockchain werd al ver voor de introductie van Bitcoin ontwikkeld, met als doel het bijhouden van lijsten die niet te veranderen zijn. De reden dat blockchains niet aan te passen zijn is als volgt: het ID is onderdeel van het blok, en gebaseerd op het vorige blok. Als je dus een blok aanpast, verandert het ID van het blok daarna ook, waardoor dit blok ook aangepast is. Daardoor verandert het ID van het blok daarna weer, enzovoort, helemaal tot het einde van de chain. Om een gegeven in de blockchain aan te passen, moet je dus de volledige blockchain herschrijven. Hierdoor is alles wat in een blockchain wordt vastgelegd permanent. Deze eigenschap van de blockchain noemen we immutability.

Naast het gebruik van de blockchain wordt Bitcoins decentrale netwerk gekenmerkt door nog een ander principe: proof-of-work. Kort gezegd komt het op het volgende neer: een blok toevoegen aan de blockchain kan alleen door een stukje cryptografische wiskunde op te lossen. Het oplossen van zo’n cryptografisch probleem is erg ingewikkeld en kost vrij veel energie, maar het is triviaal om een oplossing te controleren. Hierdoor is het vrijwel onmogelijk om de blockchain te herschrijven, maar is het voor andere computers wel mogelijk om te controleren of de blockchain “klopt”.

Je vraagt je misschien af wie voor normale transacties (het toevoegen van een blok aan de blockchain, in plaats van het herschrijven van de hele blockchain) de (energie)kosten van het toevoegen van een blok op zich neemt. Daarvoor hebben de makers van Bitcoin minen bedacht. De computer die als eerste het cryptografische probleem oplost, krijgt namelijk een klein beetje Bitcoin.

Juist door deze eigenschappen was de blockchain zo geschikt voor het bouwen van een decentraal geldsysteem, omdat er niet gesmokkeld kon worden met transacties nadat ze eenmaal vastgelegd waren.

Bitcoin, en de vele cryptocurrencies die Bitcoin volgden, maakten grote beloften. Bitcoin zou de bank als tussenpersoon volledig elimineren. De flexibiliteit en anonimiteit van cash naar de digitale wereld brengen.

De realiteit is toch een stuk minder. Bitcoin probeert een probleem op te lossen dat niet bestaat. De oorzaak van de kredietcrisis is nooit het feit geweest dat centrale banken te veel invloed hebben op de waarde van onze munteenheid. Het probleem lag in belangenverstrengeling en een gebrek aan regelgeving. Dat zijn geen problemen die je niet een-twee-drie oplost met een computer.

Daarnaast introduceren cryptocurrencies alleen meer níeuwe problemen. Het oplossen van die cryptografische puzzels waar proof-of-work op is gebaseerd, is enorm slecht voor het milieu vanwege de torenhoge energiebehoeften en de productiekosten van specialistische computers. Daarnaast kunnen cryptocurrencies niet als geld gebruikt worden, omdat vrijwel niemand Bitcoin accepteert (laat staan een andere obscure currency), en de waarde van je crypto direct gecorreleerd is met de hoeveelheid tweets die Elon Musk erover plaatst.

En dan hebben we het niet eens over de gigantische hoeveelheden energie die nodig is voor het opereren van het Bitcoin netwerk, wat alleen in 2021 al meer dan 100 TWh aan energie gebruikte (Cambridge University, 2022). Dat is meer dan het jaarlijkse energieverbruik van 40 miljoen gezinnen.

Als je een jaar lang je auto niet aanraakt kan je zo’n 2.4 ton CO2 besparen (Milieu Centraal, 2022). Als je vervolgens 5 Bitcoin transacties maakt, heb je dat volledig ongedaan gemaakt. Ter vergelijking: één transactie verbruikt evenveel energie als ongeveer een miljoen VISA-transacties en 80.000 uur YouTube kijken (Digiconomist, 2022).

Maar de problemen met Bitcoin zijn niet het onderwerp van deze essay.

Nee, dit is het moment dat we de cryptobros introduceren. Je hebt je waarschijnlijk op basis van het vorige hoofdstuk al een beeld gevormd, maar laten we dat toch nog even verfijnen.

De opkomst van de cryptobro

Hoewel Bitcoin al in 2009 werd ontwikkeld, ontstond de hypebubbel rond Bitcoin en vergelijkbare cryptovaluta zoals Ethereum pas aan het begin van dit decennium, een goede 10 jaar later. Deze plotseling explosieve groei werd vooral veroorzaakt door de introductie van NFTs. De cryptobros als subcultuur ontstond dan ook tijdens deze hype.

Kenmerken van een bro

De gemiddelde cryptobro is moeilijk te pinpointen, aangezien cryptobros in feite een verzamelterm is voor een grote groep mensen met verschillende achtergronden, motivaties en belangen. Dit is tevens de reden dat we in het eerste hoofdstuk onderscheid gemaakt hebben in verschillende subgroepen, wat betreft onze vooroordelen.

Het punt met crypto is, dat eigenlijk alle cryptocurrencies ingewikkelde scams zijn. Waar crypto aanvankelijk een reëel alternatief was voor gangbare munteenheden is het nu op z’n zachts gezegd een greater fools scheme (Bogan, N.D.).

Geld heeft over het algemeen, in tegenstelling tot andere handelsmiddelen, geen fundamentele inherente waarde. Het is een collectieve illusie, die functioneert omdat we er allemaal zonder meer in geloven. Zo ook met cryptomunten, maar met een cruciaal verschil: je kan Bitcoins niet uitgeven. Waar de waarde van andere munteenheden ligt in het feit dat je ze kan inwisselen voor andere producten, is de enige manier om waarde “uit” je Dogecoin te halen door ze in te wisselen voor “echt geld”, aka dollars of euro’s. Het is een zero-sum game (Roberts, 1998): voor elke euro die je eruit haalt moet iemand anders er een euro in hebben gestopt.

De enige functie die crypto momenteel dus vervult is het kopen van nepmunten zonder echte waarde, in de hoop dat Elon Musk een tweet plaatst waardoor de “waarde” stijgt, om vervolgens die nepmunten met winst te kunnen verkopen aan een greater fool. Om voordeel uit crypto te halen moet je iemand anders actief benadelen.
Er zijn bros die scammen, en bros die gescammed worden.

Om te beginnen heb je bankdirecteuren, CEO’s, miljonairs; de gierige bovenlaag van de “oude” economie. Je weet wel, die onschendbare assholes die de waterstof-bubbel op de huizenmarkt in de VS toch eens mooi hebben laten exploderen. Ze zijn één van de eersten die zich het potentieel van crypto realiseren. De gemiddelde sukkel snapt toch niet hoe een computer aan gaat, dus crypto is een perfect instrument om duizenden mensen hun geld afhandig te maken met scams gebaseerd op shiny beloftes van een digitale gedecentraliseerde munteenheid. En in tegenstelling tot de arme sloebers waar we het zometeen over gaan hebben, hebben deze individuen een bestaand netwerk, aanzienlijke macht, invloed op de markt en de mogelijkheid die naar hun hand te zetten.

Daar tegenover heb je young adults die net van school komen (afgestudeerd of als dropout). En in het fantastisch systeem wat aardig wat landen hebben, hebben ze waarschijnlijk een flinke (studie)schuld opgebouwd. En dan zien ze een nieuwsartikel met de headline “Gozert van den Gozer verdient 10k per maand door te investeren in crypto”, of een influencer op TikTok (of Twitter of Facebook of YouTube of Reddit…) die een soortgelijke claim maakt. Deze naïve jongeren, met al hun financiële problemen (en zoektocht naar validatie en sociale status) gaan er dan vanuit dat dit betrouwbare bronnen zijn met goed financieel advies, zich niet realiserend dat de auteurs een financieel belang hebben bij meer Bitcoinkopers, omdat daarmee hun eigen assets meer waard worden. Vaak zien deze jongeren enkel en alleen een makkelijke manier om van hun schulden af te komen, die niet inhoudt dat ze dagelijks om 5:00 ‘s ochtends uit bed moeten. Helaas hebben dergelijke succesverhalen op social media meestal hun oorsprong in toeval, geluk of pure leugens.

Hoewel deze groepen niet meer verschillend kunnen zijn in sociaal-economische status, hebben ze toch veel gemeen. Het zijn overwegend mannen, tussen de 13 en 50 jaar, die vooral op zoek zijn naar meer invloed, geld en macht. Ze zijn sterk individualistisch en stellen groot belang in masculiene waarden en normen. Dominantie en eigen gewin zijn belangrijk en geld stinkt niet; geld verdienen over de rug van anderen wordt gezien als een prestatie. Het merendeel is wit, komt voornamelijk uit westerse landen en heeft toegang tot goede voorzieningen, waaronder een snelle internetverbinding. Godsdienst lijkt geen rol te spelen, maar wel zijn al deze mannen goed computervaardig. Tenslotte hebben ze een véél te groot ego.

Relatie met dominante cultuur

Als er één ding is dat de cryptocultuur kenmerkt, is het de complete, volledige overtuiging van eigen gelijk, met de assumptie dat alle andere perspectieven fout zijn. Het mooiste voorbeeld hiervan komt uit The Line Goes Up (Olson, 2022):

“The idea was that traits of blockchain technology—such as having no central point of failure, being uncensorable, cutting out intermediaries, and being immutable—could also benefit other applications besides money. Financial instruments like stocks and bonds, and commodities like gold, were the obvious targets, but people were also talking about putting other representations of value like property deeds and medical records on the blockchain, too. Those efforts—admirable considering Bitcoin hadn’t, and still hasn’t, been adopted widely as currency—were known as Bitcoin 2.0.”

I love this paragraph because it outlines just how disconnected from reality the people actually building cryptocurrencies really are.

They don’t understand anything about the ecosystems they’re trying to disrupt, they only know that these are things that can be conceptualized as valuable and assume that because they understand one very complicated thing, programming with cryptography, that all other complicated things must be lesser in complexity and naturally lower in the hierarchy of reality, nails easily driven by the hammer that they have created.

De cryptocultuur is sterk ideologisch: ze bouwen de nieuwe economie, de toekomst. Als je geen onderdeel wil zijn van die visie moet je dus of een corrupte vertegenwoordiger van de “oude” economie zijn, of anders een sukkel die niet verder kijkt dan zijn neus lang is. Geen andere mogelijkheid.

Dit zie je terug in het taalgebruik en afkortingen die in de cryptobubbel gebruikt worden:

De dominante cultuur is per definitie geen onderdeel van de cryptotoekomst, dus de relatie tussen de bros en de dominante cultuur is op zijn zachtst gezegd vijandig.

Maar ook binnen de subcultuur zijn er factions, bijvoorbeeld NFT clubs die elkaar totaal niet kunnen uitstaan.

De nachtmerrie van NFTs

En dan hebben we het nog niet eens over de ramp die we NFTs noemen. NFT staat voor Non-Fungible Token. Een token is een fancy woord voor informatie op de blockchain. Een NFT is in dat opzicht vergelijkbaar met andere cryptocoins. Het verschil zit hem in het non-fungible gedeelte, dat Engels voor niet-uitwisselbaar is. Want een Bitcoin is een Bitcoin, net als een euro een euro is. NFTs zijn echter niet uitwisselbaar: elke NFT is volledig uniek. NFTs fungeren meestal als eigendomsbewijs van iets. De data die de token bij zich draagt, is dan een link naar dat iets, in de meeste gevallen een vorm van digitale kunst.

En NFTs linken naar het kunstwerk, omdat het hele kunstwerk in de token stoppen niet in de blokken van de blockchain zou passen.

Wat NFTs zo aantrekkelijk maakt, is dat om strikte uniekheid gaat, die door honderden computers wordt gecontroleerd en bevestigd. Als er iets is dat mensen aantrekkelijk vinden, is het het hebben van iets speciaals dat heel veel anderen erkennen. Eerder vertelden we dat cryptocurrencies een scam zijn, omdat je ze niet kan uitgeven en dus een zero-sum game is. Maar met de introductie van NFTs was er ineens wel een manier om Dogecoins voor andere waarde in te wisselen: status.

Want dat is eigenlijk wat je koopt als je een NFT koopt. Juridisch gezien koop je geen eigendom of copyright over de data waar de NFT naar linkt. Je koopt enkel en alleen bragging rights.

Waarom is dat een nachtmerrie dan? Nou, je koopt eigenlijk geen uniek eigendomsbewijs van het gelinkte kunstwerk. De blockchain garandeert alleen dat de NFT zelf uniek is. Er kunnen in theorie meerdere NFTs zijn die naar hetzelfde kunstwerk linken. Daarnaast komt het nogal eens voor dat mensen NFTs verkopen van kunst die ze niet zelf gemaakt hebben.

Ook kan de afbeelding waar de link naar wijst veranderen. Iemand kan een andere afbeelding onder dezelfde URL uploaden, en dan heb je ineens een foto van Kevin Steenbergen in plaats van die Bored Ape waar je 10k voor hebt betaald. En NFTs zijn niet immuun voor link rot: de eigenaar van de website die de afbeelding host kan op elk moment de website opheven, en dan heb je een eigendomsbewijs voor een niet-bestaande afbeelding.

In conclusie koop je als je een NFT koopt dus een eigendomsbewijs voor een instabiele URL naar een potentieel gestolen kunstwerk.

De enige reden dat cryptobros zo stellig blijven beweren dat NFTs de toekomst zijn, is dat ze zelf naïef 10k hebben neergelegd voor een instabiele URL, en die uitgave voor zichzelf proberen te verantwoorden.

Dimensies van Hofstede

Nu gaan we kijken naar hoe de cryptobros uit te leggen zijn via de Zes dimensies van Hofstede™. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar in het algemeen zijn deze standen correct.

Normen en waarden

We gaan ook een kijkje nemen naar de normen en waarden die de cryptobros belangrijk vinden:

Uiterlijk van een bro

Omdat het om zo’n grote groep gaat, die praktisch gezien alleen bepaalde karaktertrekken en gedragingen deelt, is er geen specifieke “look” die de cryptobros kan beschrijven. Je kan ze wel herkennen aan hun NFT profile pictures op Twitter, …ahem, X.

Hiernaast zie je een aantal NFTs uit de meest bekende en zeer prijzige NFT-collectie: Bored Apes.

Conclusie

We denken dat onze vooroordelen vrij goed overeenkomen met de resultaten van ons “onderzoek”. We kunnen concluderen dat ofwel onze vooroordelen correct waren, ofwel ons onderzoek eenzijdig en bevooroordeeld. Hoogst waarschijnlijk een beetje van beide.

Op zich is dit resultaat niet verbazingwekkend, omdat onze vooroordelen gebaseerd waren op eerdere ervaringen met cryptofanaten online en nieuwsgeving over cryptovaluta. Dezelfde soort bronnen die we voor deze opdracht ook hebben benut. Daarnaast zorgt de aard van de opdracht—het beginnen met het noteren van je eigen vooroordelen—dat je het onderzoek al biased begint.

Ook zijn de bronnen met betrekking tot crypto zeer gepolariseerd; je hebt vooral mensen die heel erg voor of heel erg tegen zijn. Uiteraard hebben we geprobeerd om de betrouwbaarste bronnen die we konden vinden te gebruiken, maar dit zijn per definitie de bronnen die ons standpunt bevestigen (crypto is super stom!!😡), aangezien we zelf de bronnen die het tegendeel zeggen (crypto is goed!!😄) als cryptopropaganda zien.

Onze conclusie is daarom dat we een heel leuk stuk hebben geschreven, maar dat je er vooral niet vanuit moet gaan dat het een objectieve weergave van de subcultuur is.

Sidenote: ik vind het stom als er bij vakken zoals maatschappijleer en CKV over “onderzoek” wordt gepraat als er geen wetenschappelijke methode gebruikt wordt. Dit is geen onderzoek. Het komt misschien in de buurt van bronnenonderzoek, maar er is geen hypothese, onderzoeksplan, uitwerking etc.

Reflectie

We hebben wel best goed samengewerkt. We kwamen met onze eigen ideeën, die we dan onder ons tweeën gingen delen en uitbreiden. We werken best vaak samen met dit soort teksten, dus dat is niet zo verrassend. We hebben al voor de opdracht wat gelezen en gekeken over crypto en de mensen eromheen. Daarom hebben we van tevoren al veel en goed onderzoek gedaan.

Als we weer zo’n opdracht zouden krijgen, dan denken we dat we misschien beter een onderwerp kunnen kiezen waar we niet al wat van weten, maar dat is moeilijk, want A: We willen ervoor zorgen dat we er beide ook echt geïnteresseerd in zijn en B: We lezen over, zien en ervaren nu eenmaal veel verschillende subculturen, want we vinden het fijn om meer te weten over hoe het buiten onze bubbel gaat.

We kunnen ons ook afvragen of onze aannames over de samenstelling van de subcultuur niet sterk beïnvloed zijn door het feit dat we alleen toegang hebben tot Nederlandse en Engelse online bronnen—en daarmee mogelijk een deel van de subcultuur missen.

Bronnenlijst

Bogan, V. (N.D.). Greater Fools Theory: What is it? Hartford Funds. http://bogan.dyson.cornell.edu/doc/Hartford/Bogan-9_GreaterFools.pdf

Olson, D. (2022). The Line Goes Up. https://www.youtube.com/watch?v=YQ_xWvX1n9g

Roberts, E. (1998). Game Theory. Sophomore College. https://cs.stanford.edu/people/eroberts/courses/soco/projects/1998-99/game-theory/

Mole, B. (2023). Bored Ape creator says UV lights at ApeFest burned attendees’ eyes and skin. ARS Technica https://arstechnica.com/health/2023/11/bored-ape-creator-says-uv-lights-at-apefest-burned-attendees-eyes-and-skin/

Cambridge University (2022). Cambridge Bitcoin Electricity Consumption Index. Cambridge Centre for Alternative Finance https://ccaf.io/cbnsi/cbeci

Milieu Centraal (2022). Wat is je CO2-voetafdruk? https://www.milieucentraal.nl/klimaat-en-aarde/klimaatverandering/wat-is-je-co2-voetafdruk/

Digiconomist (2022). Bitcoin Energy Consumption Index. https://digiconomist.net/bitcoin-energy-consumption